Tradutor

Os nosos anfibios cara a cara: as píntegas

Nos nosos anfibios cara a cara achegarémonos ao mundo destes pequenos animais, para coñecelos, diferencialos e sobretodo para darlles o valor e respecto que precisan, xa que moitas veces a base de supersticións e crenzas populares xerámonos unha idea equivocada deles (mala sorte, velenosos, perigosos, agresivos...). Son animais completamente inofensivos e só podería causar unha hipotética toxicidade se despois de manipulalos nos tocamos zonas sensibles coma os ollos ou os beizos, xa que se podería sufrir unha pequena irritación.

Gustaríame tamén engadir, que non só resultan inofensivos para o ser humano, senon que ademáis resultan beneficiosos, xa que son notables depredadores, fundamentalmente de insectos e invertebrados, ocupando un importante papel dentro do equilibrio dos ecosistemas.

Nesta sección do blog gustaríame que coñecésemos tódolos anfibios presentes na xeografía galega, pero dende un enfoque diferente, coñecerémolos de preto, a través da macrofotografía dos seus rostros. Así veremos e aprenderemos a diferenciar cada un deles grazar a detalles coma a pel, a forma e cor dos ollos, aspectos da cabeza, etc.

Anteriormente xa falamos dos sapos e das ras, polo que esta vez será a quenda das píntegas, un dos anfibios máis maltratados polo ser humano. En Galicia contamos con 2 especies diferentes de píntegas, sendo unha delas especie endémica, que tal e como amoso a continuación son:

Salamandra salamandra (píntega)
É a especie máis común, presente en prácticamente todo o territorio, pel lisa e brillante, de mediano a gran tamaño (ata 20 cm). Dorso negro máis ou menos manchado de amarelo, laranxa ou vermello. Patrón moi variable con varias subespecies.




Diferentes exemplares de píntega fotografiados en Galicia e no norte de Portugar con patróns claramente diferenciados.

Chioglossa lusitanica (saramaganta rabilonga)
Especie endémica do noroeste peninsular, ben distribuida ó longo da costa galega, máis escasa no interior, pel lisa e brillante, de mediando tamaño (ata 16 cm). Corpo alongado e esbelto, coa cola moi longa. Coloración dorsal de laranxa a dourada.


Distintos exemplares de Saramaganta rabilonga onde podemos apreciar o gran tamaño da súa cola e os seus detalles faciais.

Máis adiante centrareime en cada especie de anfibio a nivel individual, adicándolle unha entrada a cada unha das especies que temos en Galicia, para coñecer mellor as súas características individuais, comportamento, hábitat...

Por último dicir que tódalas fotos que aquí aparecen son feitas por min, có único fin de dar a coñecer a nosa fauna e flora, polo que agradecería a súa difusión, se alguén está interesado en utilizar as imaxes, pido que antes se poña en contacto comigo debio o tempo e esforzo invertido na súa realización.

Agardo que despóis deste pequeno resumo coñezamos un pouco mellor estos animais e que entre todos axudemos a súa conservación, vémonos na seguinte entrada!

Bibliografía:
Speybroeck, J., Beukema, W. y Bok, B., (2017), Anfibios y reptiles de España y de Europa. Barcelona, España, Ediciones Omega.
Masó, A. y Pijoan, M., (2011), Anfibios y reptiles de la península ibérica, baleares y canarias. Barcelona, España, Ediciones Omega.

Webgrafía:

www.vertebradosibericos.org
www.sghn.org

Os nosos anfibios cara a cara: as ras

Nos nosos anfibios cara a cara achegarémonos ao mundo destes pequenos animais, para coñecelos, diferencialos e sobretodo para darlles o valor e respecto que precisan, xa que moitas veces a base de supersticións e crenzas populares xerámonos unha idea equivocada deles (mala sorte, velenosos, perigosos, agresivos...). Son animais completamente inofensivos e só podería causar unha hipotética toxicidade se despois de manipulalos nos tocamos zonas sensibles coma os ollos ou os beizos, xa que se podería sufrir unha pequena irritación.

Gustaríame tamén engadir, que non só resultan inofensivos para o ser humano, senon que ademáis resultan beneficiosos, xa que son notables depredadores, fundamentalmente de insectos e invertebrados, ocupando un importante papel dentro do equilibrio dos ecosistemas.

Nesta sección do blog gustaríame que coñecésemos tódolos anfibios presentes na xeografía galega, pero dende un enfoque diferente, coñecerémolos de preto, a través da macrofotografía dos seus rostros. Así veremos e aprenderemos a diferenciar cada un deles grazar a detalles coma a pel, a forma e cor dos ollos, aspectos da cabeza, etc.

Anteriormente xa falamos dos sapos, polo que está vez será a quenda das ras, tal vez os anfibios menos maltratados directamente. En Galicia contamos con 4 especies diferentes de ras, que tal e como amoso a continuación son:

Pelophylax perezi (Ra verde)
É a especie máis común, presente en case todo o territorio, esbelta, co fociño puntiagudo e gran tamaño (de ata 12 cm). Coloración moi variable.



Se nos fixamos poderemos observar a gran variabilidade destas ras.

Rana iberica (Ra patilonga)
Amplamente distribuida polo territorio galego, é unha das dúas ras pardas da nosa fauna, pequena e esbelta (machos ata 4,5 cm e femias 5,6 cm), co fociño redondeado e curto. Tímpano pouco visible e pequeno. Coloración moi variable.


Nas fotos pódese apreciar a gran variabilidade que poden amosar estas ras.

Rana parvipalmata (Ra galega ou ra do monte)
Localizada principalmente nas provincias da Coruña e Lugo, é a maior das duas ras pardas da nosa fauna (ata 11 cm). Aspecto robusto có fociño redondeado. Tímpano grande e ben patente. Coloración moi variable.

Exemplar adulto dunha poboación en perigo de extición en Ourense.

Exemplar novo cunha coloración dourada afotado na Pastoriza (Lugo).

Hyla molleri (Rela común o estroza)
Especie máis localizada cas anteriores, pequena e de corpo rechoncho (ata 4 cm). Pel lisa de coloración normalmente verde brillante e uniforme, moi variable segundo a localización. Banda negra dende o orificio nasal ata as ingles.

Exemplar adulto afotado na Lagoa de Antela (Ourense).

Fotografía na que se aprecia a banda escura que lle percorre o corpo dende o orificio nasal.

Ata aquí as catro especies de ras presente es Galicia, pero me gustaría engadir unha última especie, que aínda sendo considerada sapo ou sapillo, ten aspecto de ra, coa finalidade de evitar posibles confusións.

Discoglossus galganoi (Ra das veigas)
Especie fundamentalmente presente en territorios pretos a costa. Sapillo mediano (7 cm) e robusto con aspecto de ra, fociño puntiagudo e pel lisa e brillante. Pupila en forma de pinga invertida.


Distintos exemplares afotados dentro do territorio galego.

Máis adiante centrareime en cada especie de anfibio a nivel individual, adicándolle unha entrada a cada unha das especies que temos en Galicia, para coñecer mellor as súas características individuais, comportamento, hábitat...

Por último dicir que tódalas fotos que aquí aparecen son feitas por min, có único fin de dar a coñecer a nosa fauna e flora, polo que agradecería a súa difusión, se alguén está interesado en utilizar as imaxes, pido que antes se poña en contacto comigo debio o tempo e esforzo invertido na súa realización.

Agardo que despóis deste pequeno resumo coñezamos un pouco mellor estos animais e que entre todos axudemos a súa conservación, vémonos na seguinte entrada!


Bibliografía:
Masó, A. y Pijoan, M., (2011), Anfibios y reptiles de la península ibérica, baleares y canarias, Barcelona, España, Ediciones Omega.

Webgrafía:

www.vertebradosibericos.org
www.sghn.org

Os nosos anfibios cara a cara: os sapos

Nos nosos anfibios cara a cara achegarémonos ao mundo destes pequenos animais, para coñecelos, diferencialos e sobretodo para darlles o valor e respecto que precisan, xa que moitas veces a base de supersticións e crenzas populares xerámonos unha idea equivocada deles (mala sorte, velenosos, perigosos, agresivos...). Son animais completamente inofensivos e só podería causar unha hipotética toxicidade se despois de manipulalos nos tocamos zonas sensibles coma os ollos ou os beizos, xa que se podería sufrir unha pequena irritación.

Gustaríame tamén engadir, que non só resultan inofensivos para o ser humano, senon que ademáis resultan beneficiosos, xa que son notables depredadores, fundamentalmente de insectos e invertebrados, ocupando un importante papel dentro do equilibrio dos ecosistemas.

Nesta sección do blog gustaríame que coñecésemos tódolos anfibios presentes na xeografía galega, pero dende un enfoque diferente, coñecerémolos de preto, a través da macrofotografía dos seus rostros. Así veremos e aprenderemos a diferenciar cada un deles grazar a detalles coma a pel, a forma e cor dos ollos, aspectos da cabeza, etc.

Anteriormente xa falamos dos sapos, das ras e das píntegas polo que esta vez será a quenda dos limpafontes, tal vez o grupo de anfibios menos coñecido, xa que pasan a meirande parte da súa vida na auga. En Galicia contamos con 3 especies diferentes de limpafontes, que tal e como amoso a continuación son:

Comezaremos polos sapos, un dos grupos de anfibios máis maltratados polo ser humano. En Galicia contamos con 5 especies diferentes de sapos e sapillos, que tal e como amoso a continuación son:

Bufo spinosus (Sapo común)
É a especie con maior presenza en todo o territorio, acada un gran tamaño e robustez (ata 12 cm). Iris dourado ou cobrizo coa pupila horizontal.

 Femia de gran tamaño afotada no interior de Pontevedra.

   Exemplar moi escuro cun gran contraste coa cor do ollo.

Alytes obstetricans (Sapiño comadrón)
Especie máis localizada que o B. spinosus, pero ben distribuida por Galicia, de pequeno tamaño (5 cm), rechoncho. Iris cobrizo coa pupila vertical.

Detalle do sapiño comadrón no que se aprecia a pupila vertical.

 Exemplar adulto afotado no seu hábitat en Ourense.

Bufo calamita (Sapo corriqueiro)
Cunha presenza similar a do A. obstetricans, de tamaño medio (9 cm), robusto. Sempre cunha liña vertebral amarela-ocre. Iris verdoso coa pupila horizontal.

 Exemplar adulto no que se aprecian as súas principais características identificativas.

Pola noite as cores dos anfibios cambia, sendo moito máis brillante e rechamante. 

 Pelobates cultripes (Sapo de esporóns)
É a especie máis difícil de atopar, moi escaso en Galicia, sapo grande (12 cm) e rechoncho. Sempre cun esporón negro no pe posterior. Ollos saíntes, verdosos e de pupila vertical.

 Exemplar atopado polo día, no que se aprecia perfectamente as pupilas verticais.

Exemplar cun patrón de coloración máis marcado atopado pola noite.

Discoglossus galganoi (Ra das veigas)
Especie fundamentalmente presente en territorios pretos a costa. Sapillo mediano (7 cm) e robusto con aspecto de ra, fociño puntiagudo e pel lisa e brillante. Pupila en forma de pinga invertida.

 Exemplar adulto afotado na provincia de Ourense, onde é mais escaso.

 
Fermosísimo exemplar afotado preto da costa pontevedresa.

Máis adiante centrareime en cada especie de anfibio a nivel individual, adicándolle unha entrada a cada unha das especies que temos en Galicia, para coñecer mellor as súas características individuais, comportamento, hábitat...

Por último dicir que tódalas fotos que aquí aparecen son feitas por min, có único fin de dar a coñecer a nosa fauna e flora, polo que agradecería a súa difusión, se alguén está interesado en utilizar as imaxes, pido que antes se poña en contacto comigo debio o tempo e esforzo invertido na súa realización.

Agardo que despóis deste pequeno resumo coñezamos un pouco mellor estos animais e que entre todos axudemos a súa conservación, vémonos na seguinte entrada!

Bibliografía:

Masó, A. y Pijoan, M., (2011), Anfibios y reptiles de la península ibérica, baleares y canarias, Barcelona, España, Ediciones Omega.

Webgrafía:

www.vertebradosibericos.org
www.sghn.org

Serra da Peneda Gêres-Xurés

A serra do Xurés é un macizo granítico que fai de fronteira natural entre Galicia e Portugal. É a segunda elevación máis alta do país veciño con alturas máximas por riba dos 1500 metros de altitude e unha das zonas máis altas dentro da nosa terra. A serra divídese entre o sur da provincia de Ourense e o norte da provincia de Minho (Portugal).

Como curiosidade dicir que a parte portuguesa ten un maior ninvel de protección que a galega, sendo a lusa Parque Nacional da Peneda-Gêres (único Parque Nacional continental de Portugal) e a galega Parque Natural.

Vista dun antigo camiño que descende cara A Peneda (Portugal).

O Xurés está surcado por numerosos ríos e regatos que forman vales moi marcados, producíndose de maneira natural numerosas fervenzas e pozas, destacando a da Corga da Fecha, que salva máis de 200 metros de desnivel formando un conxunto de fervenzas que deixa a un marabillado e empequenecido ante tal beleza.


Fervenzas da Corga da Fecha, outubro do 2016 (Ourense).

Río Caldo, famoso polas súas augas termais, outubro do 2016 (Ourense).

Son moi característicos os penedos, grandes espazos nos que conviven cimas erosionadas e enormes bloques de granito redondeados polo paso do tempo que forman paisaxes únicas e que serven de hábitat para especies tan emblemáticas coma o lobo ibérico, a víbora de seoane ou as vacas cachenas.

Gran bolo granítico en perspectiva có tamaño dunha persoa.

Camiño de pedra entre grandes bloques de granito.

Mención a parte merecen as cachenas, raza bovina típica de Portugal e Galicia que foi utilizada para os traballos agrícolas ademáis de para a obtención de leite e carne. Na actualidade utilízanse para producir unha carne de excelente calidade.

O seu nome ven do termo galaico "cacheno" que significa pequeno, e fan honra o seu nome xa que é unha vaca de pequeno tamaño que ten coma característica máis chamativa uns enormes cornos que resaltan aínda máis polo tamaño do animal.

Cachena na Peneda (Portugal), novembro de 2016.

Cachena con cría en Olelas (Ourense), febreiro de 2017.

Esta serra ten unha grande extensión e moitos valores naturais que resaltar como para incluílos todos nunha soa entrada, polo que seguiremos coñecéndoa en futuras publicacións.

Agardo que despois deste pequeno resumo coñezamos un pouco mellor este recuncho de Galicia e que entre todos axudemos na súa conservación.

Vémonos na seguinte entrada!

Bibliografía:
Varios autores, (2006). As montañas de Galiza. Ed. A nosa terra.

Webgrafía:
www.medioruralemar.xunta.es

Macizo de Pena Trevinca

Las montañas de Pena Trevinca conforman el único macizo montañoso de Galicia con montañas que superan los 2000 metros de altitud. Está situado al sureste de Galicia, en la provincia de Ourense. Su superficie aproximada es de 16.000 hectáreas, siendo una zona de alta montaña, con Peña Trevinca como cima más elevada, situándose a 2.127 metros, siendo éste el punto más alto de Galicia.

Montañas de Pena Trevinca en noviembre del 2016

El macizo de Trevinca posee tesoros naturales de gran belleza e importancia, como las lagunas glaciares de A Serpe y Carrizais entre otras, que se conservan casi intactas.

Laguna de Carrizais congelada en enero del 2017

Laguna de Ocelo también congelada en enero del 2017

Montañas, regatos, roquedos, valles, lagunas glaciares y enormes bosques de Quercus pyrenaica (cerquiño o rebollo) así como una gran diversidad de flora y fauna, nos muestran la grandeza del macizo de Trevinca.

Subida al Maluro en noviembre del 2016

Os dejo a continuación algunas imágenes de este tesoro gallego, un lugar para conocer, disfrutar, caminar y respetar.

 Panorámica de la zona con el pueblo de Xares al fondo

Gotas de agua congelada sobre una hoja en la laguna de Ocelo

A pocos metros de la cima del Maluro (1909 mts.), en noviembre del 2016

 Camino nevado rodeado de abedules y serbales

 Nieve moldeada por el viento a los lados del sendero

 Vistas de uno de los valles que se forman en el macizo
 
 Abrupto valle en una de las faldas de la montaña

Uno de los múltiples senderos que recorren la zona

 Bosque de Quercus pyrenaica a los pies de las montañas



Este macizo tiene una gran extensión y muchos valores naturales que resaltar como para incluirlos todos en una sola entrada, por lo que seguiremos conociéndolo un poco mejor en una nueva publicación.

Espero que después de este pequeño resumen conozcamos un poco mejor este rincón de Galicia y que entre todos ayudemos en su conservación, ¡nos vemos en la siguiente entrada!

El mundo de los hongos: la Amanita muscaria

En este blog tendremos un apartado para el mundo de los hongos, que iremos completando poco a poco, empezando hoy por uno de los ejemplares más abundantes y fácilmente reconocibles que podemos encontrar, se trata de la Amanita muscaria o matamoscas.

Antes de centrarnos en esta especie veamos las distintas partes  por las que están formados los hongos:

Imagen extraída de cajondeciencias.com

Aprendemos a diferenciar esta seta:

Se caracteriza por un sombrero grande, de hasta 20cm de diámetro, de un característico color rojo brillante o rojo anaranjado, con la superficie cubierta de pequeñas manchas de color blanco. El pie es blanco, al igual que la volva y el anillo, que está situado en la parte alta del pie. Al corte la carne es blanca y no varía el color.
Es un especie común en otoño, muy frecuente en los bosques de abedules, aunque también aparece en pinares y bosques mixtos.

A. muscaria con un ejemplar de Rana iberica sobre ella, en P.N. do Xerés (Ourense)

La amanita muscaria es un hongo tóxico, que en dosis muy altas tiene un gran efecto neurotóxico, pudiendo llegar a inducir el coma. Es especialmente perjudicial para el intestino y el hígado, por lo que si se ingiere se debe recurrir a un centro médico, y si es posible con el ejemplar en concreto.

Ejemplar joven de A. muscaria en la Sierra del Galiñeiro (Vigo)

Asimismo, también posee propiedades alucinógenas, causando entre otras acciones, la apreciación deformada de formas y distancias, pudiendo llegar a parecer un charco de agua como un gran lago o un desnivel en el suelo como un barranco.

Como curiosidad, decir que en zonas de siberia, antes de que se introdujese en alcohol, esta seta se usaba como desinhibidor, de tal manera que la gente que se la podía permitir la hervía en agua, y después se la bebía, quedando así intoxicados, mientras que los más pobres esperaban a que éstos orinasen para poder intoxicarse también.

Ejemplar adulto de A. muscaria  en P.N. do Xerés (Ourense)

Por último me gustaría resaltar que ésta es una seta muy variable en cuanto a tamaño y a coloración, incluso con el tiempo en un mismo individuo, dando lugar a variaciones dentro de la propia especie, algo que puede llegar a generar dudas con su correcta identificación.

Amanita muscaria var. aureola fotografiada en el P.N. do Xerés (Ourense)

Espero que después de este pequeño resumen conozcamos un poco mejor este hongo y que entre todos ayudemos en su conservación, ¡nos vemos en la siguiente entrada!